Clostridium Botulinum adı verilen bir bakteriden elde edilen bir toksindir. Bu toksin bir nörotoksindir; kas kasılmasını geçici olarak bloke eder. Kasların kasılması için bir sinir uyarısı gereklidir. Botulinum toksin sinirin kası uyardığı kavşakta, asetilkolin adı verilen bir maddenin salınmasını engeller ve ilgili kas geçici olarak kasılamaz veya zayıf kasılır.
Yaşlanmanın seyrinde yüzümüzdeki mimik kaslarının kullanılması ile kırışıklıklar sıklıkla 30’lu yaşlarda belirmeye başlar. Bu kırışıklıklar ilk zamanlar “dinamik kırışıklıklar” dönemindedir ve sadece mimik yapıldığında ortaya çıkmaktadır. Yaş ilerledikçe bu kırışıklıklar “statik kırışıklıklar” haline gelir mimik yapılmadığında dahi görünür haldedir ve zamanla daha da derinleşmektedir.
Yüz bölgesinde uygun noktalara, uygun dozda yapılan botoks uygulaması sonrası, mimik kasları etki süresi boyunca kasılamayacağından veya zayıf kasılacağından kırışıklar oluşmaz. Botoksun dermatolojik olarak temel kullanım amacı kırışıklıkların önlenmesidir. Sıklıkla yapılan uygulama bölgeleri kaş çatma çizgileri, alın çizgileri ve göz çevresi kaz ayağı bölgesidir. Bunun dışında sıklıkla koltuk altı ve el gibi bölgesel fazla terlemede ve diş sıkma tedavisinde kullanılabilmektedir.
Botoks
Sık Sorulan Sorular
Botoks uygulaması 18 yaşın üzerindeki kişilerde onaylıdır. Kırışıklık amacıyla yapılan botoks uygulamasının 25-30’lu yaşlarda “dinamik kırışıklık” döneminde yapılması en uygun yaklaşımdır. Kırışıklıkların sabitlendiği “statik kırışıklık” döneminde yapılan botoks uygulamasının etkisi zayıftır.
Botoks uygulaması öncesi uygulama yapılacak alana tercihen lokal anestezik etkili hafif uyuşturan bir krem sürülür. Bu krem sürüldükten sonra 15-20 dk kadar beklenir. Ardından hasta ile konuşularak, rahatsızlık yaşadığı bölgeler değerlendirilir. Uygulama öncesi fotoğraf çekimi yapılır. Hastaya çeşitli mimikler yaptırılarak enjeksiyonların o kişi için uygun olacağı noktalar ve botoks dozları belirlenir. Cilt temizlendikten sonra işlem yapılır. İşlem esnasında ağrı minimaldir. İşlem 10-15 dk kadar sürmektedir.
Botoksun etki süresi botulinum toksinin kişisel metabolizmasına ve çevresel faktörlere göre değişmekle birlikte ortalama 3-5 aydır.
Botoks yapıldığı gün için hastaya öne fazlaca eğilmemesi, sıcak duş almaması, hamam, sauna, yüz yogası, eforlu sporlar gibi toksinin bölgesel kontrolsüz yayılımını arttırıcı uygulamalardan kaçınması söylenir. İşlemin yapıldığı gece daha dik pozisyonda yatması hatırlatılır.
Hasta yüzüne güneş koruyucu kremini sürebilir.
Enjeksiyon noktalarında nadiren olabilen ve birkaç gün içerisinde gerileyen kanamalar nedeniyle oluşan küçük morluklar için kapatıcı krem kullanılabilir.
Uygulama sonrası kaş aldırmak, cilt bakımı yaptırmak, kaşa mikroblading gibi uygulamalar 1 gün kadar önerilmez.
Nadir olmakla beraber botoks uygulama sonrası 2-3 gün süren baş ağrısı olabilmektedir.
Hamam, sauna gibi sıklıkla başvurulan sıcak uygulamalar botoksun etkisini azaltmaktadır. Son dönemlerde popüler bir uygulama olan yüz yogasının da botoksun etki süresinin azalttığı düşünülmektedir. Botoks uygulamasından 1 hafta kadar önce başlanan ve botoks uygulama sonrası 3 gün kadar devam edilen ağızdan çinko takviyesinin botoksun etki süresini uzatabildiği çalışmalar ile gösterilmiştir.
Başta myastenia gravis olmak üzere çeşitli kas güçsüzlüğüne neden olan hastalıklarda botoks uygulaması yapılamaz.
Enjeksiyon bölgelerinde aktif enfeksiyon varlığında botoks uygulaması yapılamaz.
Gebelik ve emzirme döneminde botoks uygulaması yapılamaz.
Botoks uygulama sonrası ilk 1 hafta herhangi bir etki beklemiyoruz. 1. Haftadan sonra etki yavaş yavaş başlar ve başlangıçta hafif asimetriler olabilir. Bu hastaları endişelendirebilse de tamamen normaldir. 15. Gün yapılan botoksun etkisi tamamen yerleşmiş olur ve hasta kontrole çağrılır. Kas kasılmasının devam ettiğinin gözlendiği bölgelere veya hafif asimetrilerin saptandığı uygun görülen alanlara ek uygulama sıklıkla 15. Gün yapılmaktadır. Bu ek dozun 1 ay içerisinde yapılması önerilmektedir. 1 aydan sonra yapılan ek dozlar botoks direnci riskini arttırdığından uygun değildir ve yapılmamaktadır.
Botoks markasının seçiminde ülkemizde FDA ve Sağlık Bakanlığı onayı olan 3 botoks markası bulunmaktadır. Bu üç marka Allergan botoks, Dysport ve Nabota’dır. Bu üç marka dışında botulinum toksin uygulamasının yapılması solunum güçlüğü, yutma güçlüğü, görme bozukluğu gibi hayatı tehdit edici problemlere yol açabilmektedir.